największej bitwy partyzanckiej nad Sopotem
Organizatorami 61 Rocznicy Bitwy Partyzanckiej pod Osuchami byli:
- Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Lublinie,
- Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość,
- Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich,
- Starosta Biłgorajski,
- Wójt Gminy Łukowa,
- Gminny Ośrodek Kultury w Łukowej.
PROGRAM UROCZYSTOŚCI – Osuchy 26.06. 2005
9.15-część artystyczna w wykonaniu harcerzy i zuchów
9.45 - zbiórka uczestników uroczystości patriotyczno–religijnej koło Domu Pamięci w Osuchach
10.00 - otwarcie uroczystości - meldunek zgodnie z ceremoniałem wojskowym
10.15 - uroczysta Msza Św. za poległych w bitwie pod Osuchami
11.15- wystąpienia gości
11.30 - wręczenie nagród finalistom Powiatowego Konkursu o AK i BCH
11.40 - przemarsz na cmentarz partyzancki
- apel poległych i złożenie wieńców
12.30 - rekonstrukcja bitwy partyzanckiej
13.15 - koncert patriotyczny – Osuchy 2005
O godzinie 9.00 harcerze z Gimnazjum im. Pawła Adamca w Łukowej wystąpili z koncertem piosenek partyzanckich. Następnie solistka Joanna Pelowska z Obszy zaśpiewała 3 utwory patriotyczne.
Zgodnie z programem uroczystości o godz. 10.00 Wójt Gminy Łukowa otworzył obchody 61 Rocznicy Bitwy Partyzanckiej pod Osuchami. Odbył się meldunek wojskowy 3 Brygady Obrony Terytorialnej z Zamościa i uroczyście wciągnięta flaga na maszt.
Po tym rozpoczęła się Msza św. za poległych w bitwie, którą celebrował ks. infułat prof. Franciszek Greniuk w asyście ks. dziekana Ryszarda Sierkowskiego (proboszcza z Tarnogrodu) i ks. dziekana Witolda Smyka, proboszcza Parafii Łukowa. Homilię wygłosił ks. dr Czesław Galek, kapelan AK. Obecny był stały gość osuchowskich uroczystości, żołnierz z oddziału „Wira”, uczestnik bitwy ks. infułat Stanisław Małysiak z Krakowa.
Po Mszy św. i przemówieniach okolicznościowych wręczone zostały nagrody finalistom tegorocznego konkursu o AK i BCh. Konkurs odbył się po raz VI dnia 7 czerwca 2005 roku w Gimnazjum w Łukowej. Organizatorami Konkursu byli:
- Starostwo Powiatowe w Biłgoraju,
- Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Biłgoraj,
- Gimnazjum im. Pawła Adamca w Łukowej,
- Gminny Ośrodek Kultury w Łukowej.
W tym roku do konkursu przystąpiło 69 uczestników w następujących kategoriach: szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły średnie. Laureatami konkursu zostali:
Szkoły podstawowe:
- I miejsce – Karol Koman – SP nr 5 w Biłgoraju,
- II miejsce – Monika Syta – SP im. Stefana Wyszyńskiego w Babicach,
- III miejsce – Ewa Pawłowska – SP im. Dzieci Zamojszczyzny w Aleksandrowie.
Gimnazja:
- I miejsce – Katarzyna Klejment – Gimnazjum im. Pawła Adamca w Łukowej,
- II miejsce – Ewelina Kołodziej – Zespół Szkół w Majdanie Starym,
- III miejsce – Katarzyna Rymarz – Zespół Szkół w Majdanie Starym.
Szkoły średnie:
- I miejsce – Judyta Garbacz – Zespół Szkół Ekonomicznych w Tarnogrodzie,
- II miejsce – Dariusz Jeleń – Zespół Szkół Ekonomicznych w Tarnogrodzie,
- III miejsce – Dorota Parnak – Zespół Szkół Ekonomicznych w Tarnogrodzie.
Nagrody ufundowali:
- Wojewoda Lubelski,
- Starosta Biłgorajski,
- Wójt Gminy Łukowa,
- Dyrektor Gimnazjum im. Pawła Adamca w Łukowej,
- Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Łukowej,
- Związek Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i byłych Więźniów Politycznych. Koło Gminne w Łukowej,
- Stowarzyszenie Dzieci Zamojszczyzny Ziemi Biłgorajskiej,
- Związek Inwalidów Wojennych RP Zarząd Oddziału w Biłgoraju,
- Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Okręg Zamość.
Do wręczenia nagród poproszono vice-marszałka, Starostę Biłgorajskiego i prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Zamość.
Kompania Honorowa z 3 BOT w Zamościu, Poczty Sztandarowe (około 90), orkiestra wojskowa, przedstawiciele władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych, parlamentarzyści oraz uczestnicy uroczystości przeszli na cmentarz partyzancki gdzie odbył się Apel Poległych i złożenie wieńców.
Po złożeniu wieńców i Apelu Poległych przy drodze na Krzywą Górkę pojawiło się około 30 żołnierzy Wehrmachtu w pełnym uzbrojeniu. Mieli ze sobą atrapy moździerzy i broni maszynowej. Partyzanci AK, okopani w otaczającym lesie bronili się ze wszystkich sił. Padali zabici po obu stronach, sanitariuszki miały pełne ręce roboty. Wkrótce jednak, doskonale uzbrojeni Niemcy zwyciężyli. Większość partyzantów zginęła, pozostałych przy życiu wzięto do niewoli. Prawie godzinę trwało starcie polskich partyzantów z siłami niemieckimi. Rekonstrukcja ostatniej bitwy partyzanckiej pokazana 26 czerwca w miejscu autentycznych wydarzeń, ściągnęła tłumy widzów. Widowisko przygotował Oddział Tradycji AK im. por. K. Bartoszewskiego wraz z grupą zajmującą się rekonstrukcjami historycznymi „Galicja” z Rzeszowa oraz 7 Pułkiem Ułanów Lubelskich. Na polu bitwy uwijało się ponad 80 osób. Po osuchowskich leśnych drogach jeździły zabytkowe motocykle i krążyły patrole ułanów, których w czasie bitwy pod Osuchami nie było.
Serie karabinów maszynowych, odgłos bombowców rozlegał się z głośników Radia Rzeszów, które objęło patronat medialny nad bitwą.Wśród oglądających rekonstrukcję był „Selim”!
Po rekonstrukcji (choć nie od razu ,bo wszyscy robili sobie zdjęcia z partyzantami) odbył się koncert patriotyczny w wykonaniu Klubu Seniora „Złota Jesień” działającego przy Biłgorajskim Centrum Kultury.
Przed Domem Kombatanta przedstawione zostały na tablicach projekty remontu pomnika znajdującego się na Cmentarzu Partyzanckim. Obecny był ich autor-rekonstruktor do którego kierować można było uwagi związane z projektami.
Zebrana w zeszłym roku kwota 3.100,00 zł przeznaczona zostanie na honorarium za sporządzone projekty.
Aby przybliżyć wszystkim zainteresowanym możliwie szeroką i dogłębną wiedzę o Osuchach, Puszczy Solskiej a zwłaszcza historii czerwcowej bitwy 1944 roku, GOK w Łukowej przygotował kolejny „Zeszyt Osuchowski” i numer specjalny „Gońca Łukowej” poświęcony dowódcy oddziału – Józefowi Steglińskiemu ps. „Cord” oraz folder „Osuchy”, w którym oprócz informacji historycznych pojawiły się ścieżki turystyczne. Jak co roku można było także dostać stempel pieczątki okolicznościowej.
Uroczystości, w której wzięło udział 2 tys. osób, towarzyszyła wystawa broni przygotowana przez Muzeum Ziemi Biłgorajskiej oraz pokaz działania radiostacji pana Andrzeja Stompóra.
Zapraszamy do Muzeum w Osuchach
po wcześniejszym kontakcie
z GOK w Łukowej
tel. (0 84) 687 40 60